Piyasa değeri, bir şirketin hisse senetlerinin toplam değeridir. Piyasa değeri, en basit işlevi ile şirket büyüklüklerini karşılaştırmak için kullanılır ve yatırımcıların risk ve getiri potansiyelini değerlendirmelerine yardımcı olur.

Bir Şirketin Piyasa Değeri

En açık tanımı ile bir şirketin piyasa değeri, o şirketin mevcut piyasa fiyatından ihraç ettiği her bir hisse senedini satın almanız için gereken para miktarıdır. Bu metrik, bir şirketin finansal açıdan büyüklüğünü diğeriyle karşılaştırmak için yatırımcılar ve analistler tarafından sıklıkla kullanılır.

Belirli büyüklükteki şirketlere yatırım yapmanın birtakım yararları ve riskleri bulunur. Büyük sermayeli şirketler çoğu zaman daha stabil bir hisse senedi performansına sahiptir ve uzun vadede makul miktarda getiri imkanı sunarlar. Göreceli olarak daha az risklidirler. Küçük sermayeli şirketlerin hisse senetleri ise daha volatil fiyat hareketlerine sahne olabilir. Bu şirketler faaliyet alanlarında ciddi bir büyüme performansı sergilerse, bunun hisse senedi fiyatını da pozitif olarak etkilemesi beklenir. Yatırımcılarına daha kısa vadede daha yüksek getiri sağlama fırsatı sunan bu tür şirketlere yatırım yapmak ise biraz daha yüksek risk barındırır. Bu nedenle hisse senedi yatırımcılarına, risk ve getiri olasılıklarını dengelemek için bir yandan büyük sermayeli şirketlere yatırım yaparken diğer yandan büyüme potansiyeli görülen orta ve küçük ölçekli şirketlerin hisse senetlerini almaları da önerilir. Hangi kategoriden daha fazla hisse alınacağı ise tamamen yatırımcının beklentileri ve risk eşiği ile ilgilidir.

Piyasa Değeri Mantığı

Piyasa değeri, piyasadaki mevcut tüm hisseleri içerir. Şirket yöneticileri tarafından tutulan kilitli hisseleri ise içermez. Piyasa değeri, hisse senedinin değerinden etkilenir. Şirket hisselerinin değeri düşerse, şirketin piyasa değeri düşecektir. Varantlar mevcut hisse sayısını artırdığından, varantların kullanılması da piyasa değerini etkileyebilir. Varant, size gelecekte belirli bir fiyattan belirli sayıda hisse senedi satın alma hakkı verir.

Yatırımcılar temelde hisse senedi yatırımlarını potansiyel risk ve büyüme gibi iki ana düzlemde değerlendirir. Genel olarak, küçük şirketler daha fazla büyüme potansiyeline sahiptir, ancak henüz bunu kanıtlanmadıkları için daha risklidir. Küçük sermayeli şirketler makroekonomik gelişmeler karşısında daha kırılgan bir yapıdadır. Büyük sermayeli şirketler ise çoğu zaman patlamalı bir büyüme göremeyebilirler, ancak genel ekonomik tabloda problemlerin yaşandığı dönemlerde dahi bu şirketler çoğu zaman güçlü bir biçimde ayakta kalmayı başarmışlardır.

Not: Temettüler ve hisse bölünmeleri genellikle piyasa değerini etkilemez.

Piyasa Değeri Nasıl Hesaplanır?

Piyasa Değerini hesaplama formülü basittir. Yalnızca iki parça veriye ihtiyacınız var: Ödenmemiş payların sayısı ve mevcut hisse senedi fiyatı. İşte formül:

Piyasa değeri = Ödenmemiş mevcut hisse sayısı x Hissenin Borsadaki Fiyatı

Örneğin, bir şirket 4 milyon adet ödenmemiş hisseye sahip olsun ve hisse başına fiyatında 50 TL olduğunu varsayalım. Bu durumda şirketin tüm hisselerini satın almanın maliyeti; yani piyasa değeri = 4.000.000 * 50 = 200.000.000 TL olacaktır.

Not: Ödenmemiş paylar, bir şirketin yatırımcılar tarafından yetkilendirilmiş, ihraç edilmiş ve satın alınmış hisselerinin tamamıdır.

Yatırım Yaparken Piyasa Değeri İncelemesi

Bir yatırımcı için hisse senedinin fiyatı ve şirketin piyasa değeri elbette önemlidir. Ancak hisse senedi fiyatları, bazı durumlarda bir şirketi diğeriyle karşılaştırırken yanıltıcı olabilir. Piyasa değeri, bir şirkete yatırım yapma riski ve büyüme potansiyeli hakkında size kabaca bir tahmin verirken; şirketin hisse fiyatının diğerinden daha yüksek olması sonucunu doğurabilecek birtakım özelliklerini göz ardı eder.

Bir hisse senedini değerlendirirken, piyasa değerini analiz etmenin en büyük dezavantajı, o şirketin borcunu dikkate almamasıdır.

Örneğin, bir şirketin bilançosunda 20 milyon TL tutarında borcu olsun. Bu şirketin bütün hisselerini satın almak istediğinizde, aslında tüm bu borçların ödenmesinden de siz sorumlu olursunuz.

Piyasa değeri verisinin bir diğer önemli zayıflığı, toplam getiri olarak bilinen bir kavramın hesaplanmasında son derece önemli olan hisse bölünmeleri ve temettü dağıtımlarını hesaba katmamasıdır. Birçok yeni yatırımcıya ilginç gelebilir, ancak toplam getiri, şirketin kendisi iflas etse bile yatırımcısının para kazanmasına neden olabilir. Birincisi, yıllar içinde bu hisseden temettü toplamış olabilirsiniz. İkincisi, şirket satın alınabilir; böylece hisseleriniz doğrudan satın alınabilir veya yeni şirketteki hisselere devredilebilir.

Portföy Oluşturmak için Piyasa Değeri Kullanma

Birçok profesyonel yatırımcı, hisse senetlerinden oluşan bir portföy oluştururken, onları piyasa değerlerine göre sınıflandırır. Bunun ardında yatan neden, potansiyel getiri oranını yükseltirken riski de bir miktar azaltma motivasyonudur.

• Küçük sermayeli şirketler daha hızlı büyümeye elverişlidir. Ekonomideki taşların yerli yerinde olduğu dönemlerde bu hisselerin yatırımcılarına yüksek oranda getiri sağlaması beklenir

• Büyük sermayeli şirketlerin küçük ama istikrarlı adımlarla büyümeye devam etmeleri beklenir. Çoğu zaman kısa vadede yüksek bir kazanç vaat etmezler. Ancak hem büyük sermayeli hem de düzenli olarak temettü dağıtan hisselere yatırım yaptıysanız, nakit akışınızı daha kolay sağlayabilirsiniz.

Piyasa Değerlerine Göre Hisse Senetleri

Şirketler piyasa değerlerine göre üçe ayrılır:

• Small Cap

• Mid Cap

• Large Cap

Small Cap yani küçük sermaye terimi, borsa değeri 300 milyon ila 3 milyar dolar arasında olan şirketleri ifade eder.

Mid Cap yani orta büyüklükte sermaye terimi, borsa değeri 3 milyar ila 10 milyar dolar arasında olan şirketler için kullanılır.

Large Cap yani büyük sermaye terimi, borsa değeri 10 milyar dolar veya daha fazla olan şirketleri ifade eder.

Agresif bir yatırımcı, daha yüksek oranda küçük ve orta büyüklükte sermayeye sahip şirketlerin hisselerini elinde tutmayı tercih ederken, daha muhafazakar hareket eden ve sermayesini korumayı önceleyen bir başka yatırımcı profili ise büyük sermayeli şirketlerin hisselerine daha yüksek oranda ilgi duyar.