Kıymetli evraklar arasında yer alan bono, yatırımla ilgilenen hemen herkesin ilgisini çeken finansal araçlarından biridir. Yatırımcılara sabit getiri imkânı sunan tahvil ve bono, şirketlere veya devletlere verilen bir tür borçtur. Borç alan, faaliyetlerini finanse etmek için parayı değerlendirir ve parayı veren de yatırımcıdan faiz getirisi alarak sermayesini güçlendirir. Çoğu yatırım portföyü, risk dengeleme konusunda önemli bir araç olan bonoyu yatırım sepetine dahil eder.
Bono Nedir?
Bono, devletin veya özel şirketlerin finansman sağlamak için yatırımcılardan aldığı borca karşılık olarak arz ettikleri değerli borç senetleridir. Yatırımcıdan toplanan para, belli bir süre sonra faizi ile birlikte devlet veya ilgili şirket tarafından ödenir. Bu süre içinde kamuya veya özel sektöre likidite sağlanmış olurken, boşta duran nakdi kaynaklar da değer kazanmış olur. Emre yazılı senet adıyla da bilinen bono, güvenilir ve kazançlı bir ticari belgedir; günümüzün en risksiz yatırım araçları içinde yer alır ve portföy çeşitlendirmek için sıklıkla tercih edilir.
Bono Türleri Nelerdir?
Bono, kullanım amacına ve ne için basıldığına bağlı olarak farklı türlere ayrılabilir. Piyasalarda en çok kullanılan dört temel bono türü şu şekilde sıralanabilir:
- Hazine Bonosu
- Banka Bonosu
- Altın, Gümüş ve Platin Bonoları
- Finansman Bonosu
Hazine Bonosu Nedir?
Türkiye Cumhuriyeti Hazine Müsteşarlığı tarafından ihraç edilen hazine bonoları, bir yıldan kısa vadeli devlet iç borçlanma senetleridir. Vade tarihi boyunca elde tutulan hazine bonoları, vade günü geldiğinde sorunsuz bir şekilde anapara ve faizi ile birlikte çekilir. Devlet güvencesi altında olan hazine bonoları, piyasaların en çok talep ettiği bono çeşitleri arasında yer alır.
Banka Bonosu Nedir?
SPK tarafından kayda alınan, kalkınma ve yatırım bankaları tarafından halka arz yöntemiyle çıkarılan banka bonoları, hazine bonosundan sonra en çok tercih edilen bono türlerinden biridir. İskonto esasına göre satıldığı için 60 günden (tahsilli bonolarda 15 gün) az, 360 günden uzun vadeli olacak şekilde düzenlenemez. Devlet tahviline göre daha yüksek getiri olanağı sunabilen banka bonoları, ikinci el piyasalarda da rahatlıkla alınıp satılabilir.
Altın, Gümüş ve Platin Bonoları Nelerdir?
Kıymetli Madenler ve Kıymetli Taşlar Piyasası içinde işlem yapma yetkisi olan bankalar tarafından çıkarılan bir bono türüdür. Menkul kıymet özelliğine sahip olan bu bonolar, 60 günden uzun 360 günden kısa vadeli olacak şekilde iskontolu ya da iskontosuz olarak satışa sunulabilir.
Finansman Bonosu Nedir?
Anonim ortaklık statüsüne sahip bankalar veya finans şirketleri tarafından ihraç edilen, geri ödeme süreleri 9 ay ile sınırlı olan bir borçlanma senedidir. Kısa vadeli nakit ihtiyacını karşılamak için sunulan finansman bonoları iç piyasada sıklıkla kullanılır.
Finansman bonosu getirisi nedir?
Yapısı gereği hisse senedine de benzerlik gösteren finansman bonoları, kısa vadeli yatırımlar için tercih edilir. Bono getirisi, bankaların veya finans kurumlarının belirlemiş olduğu faiz oranı üzerinden hesaplanır.
Finansman bonosu riskli midir?
Devlet tarafından sunulan hazine bonoları, en güvenilir borçlanma senetleridir. Bankalar veya şirketler tarafından arz edilen finansman bonoları ise hazine bonolarına kıyasla daha yüksek risk oranına sahiptir, ancak daha kolay erişilebilir ve yüksek faiz oranları sayesinde daha iyi getiri imkânı sunar.
Finansman bonosu özellikleri nelerdir?
Emre veya hamiline yazılı menkul kıymet vasfıyla ihraç edilen finansman bonoları, kurul kaydına alınarak düzenlenen menkul kıymet niteliğindeki borç senetleridir.
Bono Özellikleri Nelerdir?
Bononun en temel özelliği, belirli bir vade ile ihraç edilmesidir. Bu vade 60 gün ile 360 gün arasında değişiklik gösterebilir. Kısa ve orta vadeli bir yatırım aracı olarak değerlendirilebilen bono; hazine, banka veya şirketler tarafından arz edilebilir. Vade sonunda getiri olanağı, bonoların bir diğer önemli özelliğidir. Borçlanma senedi olarak ihraç edilen bonolar, vade tarihi geldiğinde yatırımcısına belli oranda faiz getirisi sunar. Bir borç senedi olan bononun yasal geçerliliğe sahip olabilmesi için üzerinde “Bono” veya “Emre Yazılı Senet” ifadelerinin bulunması; ödeme tutarı, alacaklı kişinin ad ve soyadı bilgisi, belge/ödeme düzenleme yeri-tarihi ve belgeyi düzenleyen kişinin ıslak imzası bulunması gerekir.
Bono Nasıl Hesaplanır?
Para miktarı, vade zamanı ve temel faiz bilgileri üzerinden değerleme yaparak bono getirisi kolayca hesaplanabilir. Bononun belli bir vade için sunacağı kazancı hesaplamak için aşağıdaki formülü kullanabilirsiniz.
(Anapara / 100) x (Faiz Oranı / 365) x Toplam Gün Sayısı
Bono hesaplaması yaparken getiri oranının anaparaya, vadeye ve faiz oranına göre değiştiği unutulmamalıdır. Ayrıca hazine bonosu veya banka bonosu arasında hesaplama farkları bulunabilir. İşlem yapacağınız kurumun hesaplama araçlarını kullanarak daha doğru ve sorunsuz bir hesaplama yapabilirsiniz.
Bono Nasıl Alınır?
Bankalardan ve yetkili aracı kurumlardan T.C Hazine ve Maliye Bakanlığı güvencesi ile hazine bonosu veya devlet tahvili alabilirsiniz. Hazine bonosu ve devlet tahvili alımlarınızı minimum 100 TL ve nominal olarak da 10 TL ve katları şeklinde gerçekleştirebilirsiniz. Hazine bonosunun yanı sıra banka bonoları ve Eurobond gibi daha yüksek getirili yatırım araçlarına da aynı kurumlar aracılığıyla ulaşabilirsiniz.
Siz de uluslararası piyasalarda döviz üzerinden yatırım yapmak için Trive hizmetlerini kullanabilir, avantajlı seçenekler ile birikimlerinizi büyütmeye başlayabilirsiniz.
Bono Hakkında Merak Edilenler
Bono hakkında sıkça sorulan diğer sorulara hızlıca göz atalım.
Bono alınca ne olur?
Devletler veya şirketler tarafından ihraç edilen bonolar, sözleşmede belirtilen tarihler arasında alınıp satılabilen ve vade sonunda sahiplerine önceden belirlenmiş faiz oranı üzerinden getiri sağlayan kıymetli bir yatırım aracıdır. Bono almak, özellikle yüksek hacimli yatırımları güvende tutmak ve enflasyona karşı korumak için tercih edilen en temel yöntemlerden biridir.
Bono almak riskli midir?
Hazine bonosu, ülkelerin kendi paraları üzerinden ihraç edilen bir borç senedi olduğu için en güvenilir yatırım araçlarından biridir. Merkez bankaları aracılığıyla para basma hakkına sahip olan ülkeler, her koşulda borçlarını ödeyebileceği için devlet tahvillerinin ve hazine bonolarının risk oranları da oldukça düşüktür. Diğer bono çeşitlerinde ise belli orana kadar finansal korumalar olsa da risk oranı daha yüksektir.
Bono getirisi ne demek?
Teminat, ödeme ve ispat gibi farklı amaçlar doğrultusunda kullanılabilen bonolar, yatırımcılarına değişken vade ve faiz oranı üzerinden getiri olanağı sağlar. Bono olarak ihraç edilen kıymetli evraklar, özünde bir borç senedidir. Kurumlar aldıkları borca karşılık olarak faiz üzerinden ödeme yaparlar; organize piyasalar üzerinden gerçekleştirilen bu ödemeler bono getirisi anlamına gelir.
Bono ile tahvil arasındaki fark nedir?
Devlet, şirketler veya bankalar tarafından ihraç edilen 1 yıldan kısa vadeli borçlanma senetlerine bono, 1 yıldan uzun vadeli borçlanma senetlerine de tahvil adı verilir.
Bonoya yatırım yapılır mı?
Hazine bonosu, kısa ve orta vadede getiri sağlamak için tercih edilebilecek en güvenli yatırım araçlarından biridir.
1986’dan günümüze Türkiye’nin en önemli Geniş Yetkili Aracı Kurumlarından biri olan Trive ile siz de bono ya da Eurobond alabilir, güvenli ve kazançlı bir portföy oluşturmaya hemen başlayabilirsiniz.