Son zamanların en çok tercih edilen yatırım araçlarından biri olan fonlar, birikimlerinize değer katmak ve portföyünüzü genişletebilmek için harika bir seçimdir. Farklı özelliklere sahip olan fon çeşitleri sayesinde daha az riskle daha yüksek kazanç sağlanabilir. Tecrübeli fon yöneticileri tarafından organize edilen yatırımlar, farklı ağırlıktaki finansal enstrümanlar arasında paylaştırılarak bir havuzda toplanır. Bu sayede hem olası riskler en aza indirilmiş hem de gerekli durumlar için hedge olanağı sağlanmış olur.
Yatırım Fonu Nedir?
Yatırım fonu, yetkili kişilerin veya kuruluşların halktan topladıkları nakdi değerler karşılığında tahvil, döviz, hisse senedi, kıymetli madenler ve ortaklık payı gibi sermaye piyasası araçlarına yaptıkları sistematik yatırımlardır. Profesyonel ekipler ile yönetilen fon şirketleri, fon içindeki tüm yatırım araçlarını en etkili şekilde kullanarak alınabilecek maksimum faydayı almaya odaklanır. Ayrıca her fonun 1 ile 7 arasında sınıflanan bir risk değeri bulunur. Fon risk değeri 1’den 7’ye doğru ilerledikçe olası riskler yükselmekle beraber getiri oranları da ciddi şekilde artış gösterebilir. Mevcut risklerin farkında olan yatırımcılar, risk notu, şirket kimliği, performans geçmişi ve fon içindeki varlıkların dağılımı gibi tüm verilere TEFAS üzerinden ulaşabilirler.
Türkiye Elektronik Fon Alım Satım Platformu (TEFAS) Nedir?
TEFAS, fon sahipleri tarafından sunulan yatırım fonlarının merkezi bir noktadan alınıp satılabilmesine olanak tanıyan elektronik bir platformdur. Takasbank-MKK altyapısına entegre edilen TEFAS sayesinde kullanıcılar diledikleri bankalar ya da aracı kurumlar üzerinden yatırım hesabı açarak güvenle fon alıp satabilir.
Fon Çeşitleri Nelerdir?
Fon türleri vergisel ve yapısal olarak iki farklı grup içinde değerlendirilebilir. Yüksek risk puanına sahip A tipi fonlar, hisse senedi ağırlıklı fonlar olarak da bilinir. Diğer taraftan likidite ağırlıklı B tipi fonlar hem daha düşük risk hem de daha az getiri oranına sahiptir. Yapısal olarak fon çeşitleri ise şu şekilde sıralanabilir.
1) Menkul Kıymet Yatırım Fonları
Bu fonların temel amacı, menkul kıymet alıp satmak ve bu işlemler sonucunda sağlanan kazançlar, faizler ve kar paylarını yatırımcılar ile paylaşmaktır. Çok sayıda alt grubu olmakla birlikte en çok tercih edilen 10 menkul kıymet yatırım fonu şunlardır:
- Hisse senedi fonları
- Kıymetli madenler fonları
- Borçlanma araçları fonları
- Para piyasası fonları
- Değişken şemsiye fonları
- Serbest şemsiye fonları
- Yatırım sepeti fonları
- Yabancı menkul kıymetler fonları
- Katılım fonları
- Karma fonlar
2) Serbest Yatırım Fonları
Menkul kıymet yatırım fonlarının aksine;kazançlar, piyasa koşullarından bağımsız olarak mutlak getiri sağlamaya yöneliktir. Fon içerisinde yer alan tüm değerler ile farklı stratejiler geliştirilebilir. Ayrıca, birtakım riskli işlemler açılmak kaydıyla daha yüksek getiri elde edilmeye çalışılabilir. VIOP başta olmak üzere, açığa satış ve kredili işlemler gibi riskli yöntemlerin sıkça tercih edildiği bir yatırım aracıdır.
3) Gayrimenkul Yatırım Fonları
Yatırımcı katılım payı karşılığında toplanan paralarla, pay sahiplerine, inançlı mülkiyet esaslarına uygun olarak yatırım getirisi sağlayan ve Sermaye Piyasası Kurulu tarafından belirlenen kurallara göre yönetilen mal varlıklarıdır.
4) Girişim Sermayesi Yatırım Fonları
Yurt dışında oldukça yaygın olan bir fondur ve yapı itibariyle katılım bankalarına ve gayrimenkul yatırım fonlarına da benzerlik gösterir. Sermayedarlardan toplanan girişim sermayesi ile devlet destekli, teşvik usulü veya start-up temelli girişimlere finansman sağlanır. Belirli dönemler sonunda elde edilen gelirler, yatırım oranına ve vadesine uygun olarak yatırımcılar arasında paylaştırılır.
5) Borsa Yatırım Fonları
BYF kısa adıyla da bilinen Borsa Yatırım Fonları, farklı endeksler temelinde yatırımcılara getiri sağlayan ve borsada işlem gören yatırım fonlarıdır. Örneğin; portföyü dağıtmadan Borsa İstanbul’un en önemli şirketlerine yatırım yapmak isteyen bir kullanıcı, BIST30 gibi tek bir endeks üzerinden Türkiye’nin en büyük 30 şirketine kolayca yatırım yapabilir.
Yatırım Fonu Avantajları Nelerdir?
Yatırım fonlarının 7 önemli avantajına hızlıca göz atalım.
- Esnek yatırım havuzu sayesinde riskleri dağıtır.
- Farklı endeksler üzerinden yatırım yapmaya olanak tanır.
- Endeks üzerinden piyasa takibini kolaylaştırır.
- Gün sonu değerlendirme sürecine ve şeffaf yönetim ilkelerine tabidir.
- Hisse senedi gibi borsada işlem görür ve gün içinde al/sat yapmaya açıktır.
- Fon varlıkları net bir şekilde paylaşıldığı için yatırımcıların kafasında soru işareti bırakmaz.
- Aynı anda farklı finansal enstrümanlara kısa, orta veya uzun vadeli yatırım yapabilme imkânı tanır.
Yatırım Fonu Nasıl ve Nereden Alınır?
Fon alım satım işlemleri için öncelikli olarak bir yatırım hesabı açmak gerekir. Yatırım hesabı, bankalar veya yetkili aracı kurumlar üzerinden açılabilir.
Fon Yatırımı Kararı Verirken Göz Önünde Bulundurmanız Gereken Konular Nelerdir?
Yatırım fonu alırken nelere dikkat edilmeli? Bu soru yatırımcıların en çok önem verdiği konuların başında gelir. Yatırım portföy çeşitlemesi yapmak, risk skalasını belirlemek, fon içeriğini ve fon arz eden şirketin geçmiş performansını incelemek, fon alırken dikkat edilmesi gereken hususlardır.
Yatırım Fonlarında Vergilendirme Nasıl Yapılır?
Yatırım fonlarından elde edilen kazançlar üzerinden sadece %10 stopaj vergisi alınır.
Yatırım Fonları Riskli Bir Yatırım mıdır?
Yatırım fonları risk skalasına uygun olarak belirli riskler içerir, ancak bu riskler farklı yatırım araçları üzerinden paylaştırıldığı için benzer yatırım enstrümanlarına göre daha düşük bir seviyededir. Örneğin; hisse senedi ağırlıklı bir yatırım fonu içerisinde hisse senetlerine ek olarak vadeli işlemler nakit teminatları ve ters repo gibi dengeleyici araçlara da belirli bir oranda yer verilir. Bu nedenle doğrudan bir hisse senedi almak yerine endeks temelli bir borsa yatırım fonu veya hisse senedi ağırlıklı bir yatırım fonu almak daha az riskli bir yatırım seçeneği olacaktır.
Fon Hakkında En Çok Merak Edilenler
Fon hakkında merak edilen diğer sorulara göz atalım.
Fon ne işe yarar, fon almak para kazandırır mı?
Fonlar, geleneksel piyasalar içindeki en kazançlı ve çok yönlü yatırım araçlarından biridir. Risk ölçeğine, vadeye ve fon içerisinde yer alan finansal araçlara uygun olarak farklı oranda kazançlar sağlanabilir.
A Tipi Yatırım Fonu Nedir, Özellikleri ve Avantajları Nelerdir?
Toplam portföy içinde en az 1/4 oranında yerli hisse senedine yer verilen yatırım fonlarıdır. Hisse senedi ağırlıklı fon olarak da bilinen A tipi fonlar, karma fon ve değişken fon özelliklerine sahip olabilir. A tipi fonların en büyük avantajı, kısa vadede yüksek getiri olanağı sunmasıdır.
Fon Blokajı Nedir?
Mevzuat gereği fonlar, girişimcilere dağıtılmadan önce, Takasbank emaneti ile belirli prosedürler yerine getirilene kadar bloke edilebilir.
Yatırım fonu batarsa ne olur?
Bankalar üzerinden alınan fonların 200.000 TL'ye, yetkili aracı kurumlar üzerinden alınan fonların da 323.670 TL’ye kadar olan bölümü, TMSF ve Yatırımcı Tazmin Merkezi tarafından güvence altına alınır.
Sektördeki 36 yıllık tecrübesiyle, Türkiye’nin önde gelen Geniş Yetkili Aracı Kurumlarından biri olan Trive ile siz de yatırımlarınıza kolayca yön verin.